تبریک اکسبت مقاله تحت عنوان بررسی رابطه بدفهمی های ریاضی…

اکسبت مقاله تحت عنوان بررسی رابطه بدفهمی های ریاضی با فراشناخت دانش آموزان
مقطع دوم متوسطه ناحیه یک شهر اصفهان در شانزدهمین کنفرانس آموزش ریاضی ایران – تابستان ۹۷ – بابلسر

مدرسه بدون کیف بهار آزادی مبتکر سیستم آموزشی بدون کیف در استان اصفهان در سال ۱۳۸۵

مهدیه سادات آقایی* ، عضو هییت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهر بابک
مریم آزادی،مبتکر سیستم آموزشی مدرسه بدون کیف در استان اصفهان
پژمان ایراندوست، عضو باشگاه نخبگان دانشگاه

چکیده افزایش درک مطلب و فراگیری دانش زمانی رخ میدهد که دانش آموز در یادگیری دچار بدفهمی نشود. بنابراین هدف – پژوهش بررسی رابطه بدفهمی های ریاضی با فراشناخت در بین دانش آموزان مقطع دوم متوسطه ناحیه یکشهر اصفهان می باشد.
جامعه آماری این تحقیق شامل تمامی دانش آموزان مقطع دوم متوسطه ناحیه ۱شهر اصفهان در سال تحصیلی ۶۹ ۶۹ است و نمونه گیری به صورت تصادفی و خوشه ای انجام شد. که به کمک فرمول کوکران حجم نمونه آماری ۹۶۶ نفر بدست آمد.جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه فراشناخت هارلولد اونیل و جمال عابدی ) ۱۶۶۹ ( و پرسشنامه بدفهمی های نمادی مفهومی ریاضی – محیاپور ) ۱۹۶۱ ( استفاده شده است.در این پژوهش جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون همبستگی بهره گرفته شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که یک رابطه ی منفی معنی دار اما ضعیف بین فراشناخت دانش آموزان و میزان بدفهمی ریاضی آنها بصورت کلی و نیز هریک از ابعاد آن وجود دارد، به طوریکه با افزایش فراشناخت، میزان بدفهمی ریاضی آنها بصورت کلی و نیز هریک از ابعاد آن به شکل معنی داری کاهش پیدا می کند.

کلید واژه ها : بدفهمی ریاضی ،فراشناخت، دانش آموزان.

مقدمه: 

از مفاهیم جدید و تازه در حوزه روانشناسی و علوم تربیتی که مورد استقبال برنامه ریزان آموزشی و دیگر علمای تعلیم و تربیت قرار گرفته اصطلاح فراشناخت است، فراشناخت را می توان یادگیری چگونه یادگرفتن دانست و به طور تخصصی تر می توان فراشناخت را نحوه نظارت بر تفکر و یادگیری و چگونگی بکارگیری آن در عمل دانست، به عبارت دیگرمعنای اصلی فراشناخت، شناخت در مورد شناخت است. فراشناخت توانایی آگاهی ما از آنچه می دانیم و آنچه نمی دانیم است.

اصطلاح فراشناخت به معنی آگاهی از یادگیری خویشتن یا چگونگی یاد گرفتن است. فراشناخت انواع آگاهی درباره ی شناختها با فرایندهای اجرایی تصمیم گیری است که موجود انسانی باید هم فرایندهای شناختی را انجام دهد و .) هم پیشرفت آنها را بررسی کند.

به طور کلی فراشناخت دارای سه مولفه می باشد )واحدی و جنگی، ۱۹۶۱ یکی از مشکلات برون ریاضی و درون فردی که سبب مشکلات بسیاری برای فراگیرنده ریاضیات می شود و حتی می تواند او را از یادگیری مطالب جدید و سطح بالای ریاضیات باز دارد بدفهمی های ریاضی است.

بدفهمی ریاضی را برداشت نادرست و ناقص فراگیرنده از مطالب ریاضی تعریف می کنند. بدفهمی های ریاضی باورها و اصولی در ساختار فرد است که علت بروز خطاهای مفهومی نظام مند هستند و زمانی رخ می دهد که برداشت دانش آموز از یک مطلب با آنچه مد نظر معلم است مغایر باشد یعنی دانش آموز برداشتی دیگر از مطلب کند.

این بدفهمی است که در سطوح مختلف ریاضی رخ می دهد و اثر این بدفهمی ها آنقدر زیاد است که اگر رفع نگردد روی یادگیری مفاهیم بعدی ریاضی اثر می گذارد و سبب مشکلات زیادی برای دانش آموز و حتی معلم می شود. یکی از عواملی که منجر به بروز مشکلات جدی در یادگیری ریاضیات می شود، بدفهمی هایی هستند که بر اثر یاددهی نامناسب، تفکر غیر رسمی، یا یادآوری ضعیف گذشته ایجاد می شوند.

شناخت بدفهمی ها و ریشه های ایجاد آن ها در حوزه های مفهومی و در سطوح مختلف تحصیلی، می تواند موجب ارتقای یادگیری گردد. از دیدگاه رفتارگرایان، خطاها و بدفهمی ها از اهمیت خاصی برخوردار نیستند زیرا در این دیدگاه مفاهیم موجود در ذهن دانش آموز با یادگیری مرتبط نیستند.

ولی از دیدگاه سازنده گرایان خطاها و بدفهمی ها در یاددهی و یادگیری بسیار حیاتی هستند زیرا بدفهمی ها بخشی از ساختار مفهومی دانش آموز را تشکیل می دهند که با مفهوم جدید در تعامل هستند و بر یادگیری مفاهیم جدید تاثیر می گذارند )منتی و همکاران، .)۱۹۶۹ آگاهی از محدودیت های حافظه کوتاه مدت یکی از مشکلات برون ریاضی و درون فردی که سبب مشکلات بسیاری برای فراگیرنده ریاضیات می شود و حتی می تواند او را از یادگیری مطالب جدید و سطح بالای ریاضیات باز دارد بدفهمی های ریاضی است. بدفهمی ریاضی را برداشت نادرست و ناقص فراگیرنده از مطالب ریاضی تعریف می کنند.بدفهمی های ریاضی باورها و اصولی در ساختار فرد است که علت بروز خطاهای مفهومی نظام مند هستند و زمانی رخ می دهد که برداشت دانش آموز از یک مطلب با آنچه مد نظر معلم است مغایر باشد یعنی دانش آموز برداشتی دیگر از مطلب کند.

این بدفهمی است که در سطوح مختلف ریاضی رخ می دهد و اثر این بدفهمی ها آنقدر زیاد است که اگر رفع نگردد روی یادگیری مفاهیم بعدی ریاضی اثر می گذارد و سبب خیلی مشکلات برای دانش آموز و حتی معلم می شود .

بدفهمی های ریاضی در یادگیری ریاضی شخص اختلال ایجاد می کند حال آنکه فراشناخت به پیشرفت یادگیری شخص کمک می کند .این تحقیق در راستای پاسخ گویی به این سوال است که آیا میان میزان بدفهمی های نمادی و مفهومی ریاضی با فراشناخت ریاضی ارتباطی وجود دارد؟ در زیر به برخی از پژوهش های انجام گرفته در ایران و خارج پرداخته می شود. منتی و همکاران) ۱۹۶۹ (به بررسی رابطه راهبردهای شناختی و فراشناختی با میزان موفقیت تحصیلی دانش آموزان شهری و روستایی شهرستان گیلانغرب پرداختند. نتایج تحقیق نشان داد.

راهبردهای فراشناختی بر موفقیت تحصیلی دانش آموزان اثرگذار است. پناهی ) ۱۹۶۹ ( به بررسی نقش آموزش فراشناخت در روند یادگیری و حل مسأله را در کاهش تعلل ورزی و فرسودگی تحصیلی دانشجویان پرداخت. یافته های پژوهش نشان داد که متغیر فرا شناخت و مهارت حل مسئله تعلل ورزی دانشجویان را کاهش می دهد و متغیر فرا شناخت ومهارت حل مسئله فرسودگی تحصیلی دانشجویان را کاهش می دهد و همچنین فرضیه پنجم یعنی تاثیر فراشناخت در مقایسه با روش حل مسئله بر تعلل ورزی دانشجویان متفاوت بود و این فرضیه مورد تایید قرار گرفت و فرضیه ششم یعنی تاثیر فراشناخت در مقایسه با روش حل مسئله بر فرسودگی تحصیلی متفاوت نبود و مورد تایید قرارنگرفت.

صیف و دهقان بشیری) ۱۹۶۹ (به بررسی اثربخشی آموزش راهبردهای فراشناختی بر خودراهبری یادگیری و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مقطع متوسطه اول در درس علوم تجربی پرداختند. یافته ها نشان داد که بین نمرات خودراهبری دانش آموزان گروه های آزمایشو کنترل تفاوت معنی داری وجود داشت و همچنین بین پیشرفت تحصیلی دانش آموزان گروه های آزمایش و کنترل تفاوت معنی داری وجود داشت.

لویس ۱ ۹۱۱۹ ( پژوهشی با عنوان پیش بینی معلمان آمریکایی از اثر فراشناخت بر فهمیدن دروس ریاضی پرداختند.در ( این تحقیق ۹۸۱ نفر از معلمان ریاضی بعنوان نمونه در نظر گرفته شد و داده ها به کمک پرسشنامه و با استفاده از آزمون ضریب همبستگی پیرسون تحلیل شد نتایج نشان داد که فراشناخت بر فهمیدن دروس ریاضی دانش آموزان اثر مثبت دارد.

توولد ۹ و همکاران ) ۹۱۱۹ ( پژوهشی با عنوان بررسی اثر فراشناخت در عدم یادگیری دانش آموزان انجام دادند. در این تحقیق عدم یادگیری دانش آموزان و فراشناخت بررسی شد نتایج تحقیق با استفاده از آمار توصیفی نشان داد که استراتژیهای فراشناخت عدم یادگیری دانش آموزان را بهبود می دهند.

۲- روش تحقیق:

این تحقیق کاربردی و از نوع توصیفی پیمایشی بوده که جامعه آماری این تحقیق شامل تمامی دانش آموزان مقطع دوم متوسطه ناحیه ۱ شهر اصفهان در سال تحصیلی ۶۹ ۶۹ با حجم جامعه آماری ۱۱۹۸ نفر بوده است. و نمونه گیری به صورت -تصادفی و خوشه ای انجام شد.

که به کمک فرمول کوکران حجم نمونه آماری ۹۶۶ نفر بدست آمد.جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه فراشناخت هارلولد اونیل و جمال عابدی) ۱۶۶۹ ( و پرسشنامه بدفهمی های نمادی مفهومی ریاضی محیاپور – ۱۹۶۱ ( استفاده شده است.در این پژوهش جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون همبستگی بهره گرفته شده است.

۳- یافته های تحقیق:

فرضیه اصلی: بین فراشناخت با بدفهمی های ریاضی در بین دانش آموزان مقطع دوم متوسطه شهر اصفهان رابطه وجود دارد. بر اساس نتایج آزمون همبستگی که در جدول شماره ۱ ارایه گردیده و با توجه به مقادیر ضریب همبستگی محاسبهشده و سطوح معنی داری، یک رابطه ی منفی معنی دار اما ضعیف بین فراشناخت دانش آموزان و میزان بدفهمی ریاضیآنها بصورت کلی و نیز هریک از ابعاد آن وجود دارد، به طوریکه با افزایش فراشناخت، میزان بدفهمی ریاضی آنها بصورتکلی و نیز هریک از ابعاد آن به شکل معنی داری کاهش پیدا می کند.